Với sự phát triển mạnh mẽ của internet, nguy cơ tấn công mạng cũng ngày càng gia tăng. Điều này đòi hỏi các website phải được trang bị những tiêu chuẩn bảo mật cao hơn. Chính vì vậy, giao thức HTTPS dần thay thế hoàn toàn HTTP, trở thành lựa chọn tối ưu cho các trang web.
Vậy HTTPS là gì? Tại sao nên sử dụng HTTPS thay cho HTTP? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
Khái niệm giao thức HTTPS?
HTTP là gì?
Trước khi tìm hiểu HTTPS là gì, hãy cùng xem xét HTTP hoạt động như thế nào và HTTP là gì?
HTTP (HyperText Transfer Protocol) là giao thức truyền tải siêu văn bản được sử dụng trong World Wide Web (WWW). Đây là giao thức cho phép tải tài nguyên, chẳng hạn như văn bản, hình ảnh, video, hay dữ liệu từ máy chủ (server) đến trình duyệt (client).
Là nền tảng của việc trao đổi dữ liệu trên internet, HTTP hoạt động dựa trên mô hình client-server. Cụ thể, trình duyệt hoặc ứng dụng gửi yêu cầu đến máy chủ, sau đó máy chủ phản hồi bằng các tài liệu HTML, hình ảnh, video và nhiều loại dữ liệu khác.
Ra đời từ những năm 1990, HTTP được thiết kế để có thể mở rộng, hỗ trợ truyền tải dữ liệu qua TCP/IP hoặc thông qua kết nối mã hóa TLS. Nhờ khả năng linh hoạt này, HTTP không chỉ được sử dụng để tải nội dung từ website mà còn phục vụ việc gửi dữ liệu lên server, ví dụ như thông tin từ các biểu mẫu HTML hay cập nhật nội dung động trên trang web.
HTTPS là gì?
HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure) là phiên bản bảo mật của HTTP, được tích hợp chứng chỉ SSL/TLS nhằm mã hóa dữ liệu truyền tải, giúp tăng cường bảo mật thông tin giữa trình duyệt và máy chủ. Nói cách khác, HTTPS chính là HTTP nhưng an toàn hơn nhờ cơ chế mã hóa mạnh mẽ.
Về cơ bản, HTTPS hoạt động tương tự HTTP nhưng có thêm SSL (Secure Sockets Layer) hoặc TLS (Transport Layer Security) – hai giao thức bảo mật hàng đầu được sử dụng trên hàng triệu website toàn cầu.
HTTPS sử dụng hệ thống PKI (Public Key Infrastructure) – hạ tầng khóa công khai với cơ chế mã hóa không đối xứng. Hệ thống này gồm:
- Khóa công khai (Public Key): Dùng để mã hóa dữ liệu.
- Khóa riêng (Private Key): Chỉ chủ sở hữu mới có thể sử dụng để giải mã dữ liệu.
Dữ liệu được mã hóa trước khi truyền đi và chỉ có thể giải mã bởi bên nhận hợp lệ. Nhờ đó, ngay cả khi hacker chặn được thông tin, chúng cũng không thể đọc được nội dung, giúp đảm bảo an toàn tuyệt đối khi giao dịch hoặc trao đổi dữ liệu trực tuyến.
Sử dụng HTTPS như thế nào?
Để sử dụng HTTPS, bạn cần cài đặt SSL Certificate trên máy chủ web. Có thể tự tạo một self-signed SSL certificate (chứng chỉ SSL tự cấp) để bảo mật dữ liệu truyền tải giữa server và client. Tuy nhiên, loại chứng chỉ này chỉ đảm bảo Confidentiality (bảo mật dữ liệu) và Integrity (toàn vẹn dữ liệu), nhưng không đáp ứng Authenticity (tính xác thực) vì không có bên thứ ba kiểm chứng.
Đối với các website quan trọng như thương mại điện tử (E-Commerce), thanh toán trực tuyến (Online Payment), Web Mail, việc sử dụng chứng chỉ SSL tự cấp là không đủ. Do đó, các doanh nghiệp thường mua SSL Certificate từ các tổ chức chứng thực uy tín như VeriSign, Comodo, GoDaddy,… Các tổ chức này (CA – Certificate Authority) chịu trách nhiệm cấp phát và quản lý chứng chỉ SSL, giúp xác thực tính hợp lệ của website.
Về bản chất, SSL Certificate là một loại digital certificate (chứng chỉ số) được sử dụng để mã hóa dữ liệu trên nền tảng HTTPS. Khi một trang web sử dụng SSL chính thức, trình duyệt sẽ hiển thị biểu tượng ổ khóa trên thanh địa chỉ. Đặc biệt, nếu trang web sử dụng Extended Validation Certificate (EV SSL), thanh địa chỉ sẽ chuyển sang màu xanh lá cây, giúp người dùng dễ dàng nhận diện các website đáng tin cậy.
Quá trình giao tiếp giữa client và server thông qua giao thức HTTPS
-
Client gửi yêu cầu: Khi người dùng truy cập một trang web bảo mật, trình duyệt (client) sẽ gửi yêu cầu đến máy chủ thông qua URL bắt đầu bằng HTTPS.
-
Server phản hồi với SSL Certificate: Máy chủ gửi chứng chỉ số (SSL Certificate) của mình cho trình duyệt để xác thực danh tính.
-
Client xác minh chứng chỉ: Trình duyệt kiểm tra tính hợp lệ của chứng chỉ SSL dựa trên chữ ký số của Certificate Authority (CA). Nếu chứng chỉ hợp lệ và còn hiệu lực, quá trình tiếp tục. Nếu chứng chỉ tự cấp (self-signed), đã hết hạn, hoặc có thông tin không chính xác, trình duyệt sẽ cảnh báo người dùng. Người dùng có thể chọn tiếp tục truy cập hoặc thoát.
-
Tạo và mã hóa Session Key:
- Client tạo một session key (khóa mã hóa phiên) ngẫu nhiên.
- Sau đó, client sử dụng public key trong chứng chỉ SSL để mã hóa session key và gửi đến máy chủ.
-
Server giải mã Session Key: Máy chủ sử dụng private key tương ứng để giải mã session key được gửi từ client.
-
Bắt đầu mã hóa dữ liệu: Cả server và client sử dụng session key này để mã hóa và giải mã dữ liệu trong suốt quá trình trao đổi.
Bảo mật dữ liệu
- Session key được tạo ngẫu nhiên trong mỗi phiên làm việc, đảm bảo tính bảo mật cao.
- Ngoài mã hóa (encryption), cơ chế băm (hashing) được áp dụng để bảo toàn tính toàn vẹn (Integrity) của dữ liệu trao đổi, giúp ngăn chặn việc giả mạo hoặc chỉnh sửa thông tin.
So sánh giữa HTTP và HTTPS?
Mặc dù điểm chung đều là giao thức truyền tải thông tin trên mạng internet, nhưng mặt khác giữa HTTP và HTTPS cốt lõi vẫn nhiều điểm khác nhau khiến cho HTTPS được ưa chuộng và phổ biến rộng hơn trên toàn thế giới.
| So sánh | HTTP | HTTPS |
| Chứng chỉ SSL | Không có | Điểm khác biệt nổi nhất giữa HTTP và HTTPS là chứng chỉ SSL. Xét về cơ bản, HTTPS là một giao thức của HTTP kèm với bảo mật được bổ sung. Tuy nhiên, đối với thời đại mà hầu như mọi thông tin đều được số hóa, thì nghiễm nhiên giao thức HTTPS lại trở nên vô cùng cần thiết cho tính năng bảo mật website. Dù bạn sử dụng thiết bị gì, máy tính cá nhân hay công cộng thì các tiêu chuẩn SSL vẫn luôn đảm bảo được mối dây liên lạc giữa máy khách và máy chủ an toàn, tránh trường hợp bị xâm phạm, dòm ngó. |
| Port (cổng xác định thông tin trên máy khách gọi) đây chính là cổng hỗ trợ mã hóa kết nối máy tính client đến server, mục đích để bảo vệ gói dữ liệu đang truyền đi. | HTTP sẽ sử dụng Port 80 | HTTPS thì sử dụng Port 443 |
| Mức độ bảo mật | HTTP không được mã hóa thông tin nên rất dễ bị Hacker tấn công. | Khi máy khách muốn truy cập bất kỳ trang web nào, giao thức HTTPS sẽ hỗ trợ xác thực tính đích danh của trang web đó nhờ vào việc tính năng kiểm tra xác thực bảo mật (Security Certificate).
Cách xác thực bảo mật được cung cấp và xác minh bởi Certificate Authority (CA) – các tổ chức ban hành và các chứng thực, các loại chứng thư số dành cho doanh nghiệp, người dùng, mã nguồn, máy chủ, phần mềm. Các tổ chức này có nhiệm vụ vai trò như bên thứ ba, được cả 2 tin tưởng để hỗ trợ trong quá trình trao đổi thông tin để đảm bảo an toàn. |
Cách chuyển đổi từ giao thức HTTP sang giao thức HTTPS trên WordPress bằng Plugin
Bước 1: Sao lưu dữ liệu website
Trước khi thực hiện chuyển đổi, hãy sao lưu toàn bộ dữ liệu website WordPress. Điều này giúp bạn có thể khôi phục tập tin nếu xảy ra sự cố bất ngờ.
Bước 2: Cài đặt chứng chỉ SSL lên hosting
Bạn cần cài đặt chứng chỉ SSL để kích hoạt HTTPS cho website. Hiện có hai loại chứng chỉ phổ biến:
- SSL miễn phí: Cần gia hạn sau mỗi 3 tháng.
- SSL trả phí: Cung cấp bảo mật cao hơn và đi kèm với gói bảo hiểm (mua theo năm).
Bước 3: Cài đặt Plugin Really Simple SSL trên WordPress
Bạn có thể dễ dàng chuyển đổi HTTP sang HTTPS bằng Plugin với các bước sau:
- Đăng nhập vào WordPress và vào trang quản trị website.
- Truy cập mục Cài đặt Plugin (nằm ở thanh bên trái), sau đó tìm kiếm và cài đặt Plugin Really Simple SSL.
- Kích hoạt Plugin, hệ thống sẽ tự động phát hiện chứng chỉ SSL của website.
- Hoàn tất chuyển đổi, Plugin sẽ tự động cập nhật toàn bộ URL HTTP thành HTTPS.
Sau khi thực hiện các bước trên, website của bạn sẽ sử dụng HTTPS, đảm bảo bảo mật tốt hơn và cải thiện xếp hạng SEO.
Vì sao nên sử dụng HTTPS cho website của bạn?
Trước đây, HTTPS chủ yếu được sử dụng cho các website tài chính, ngân hàng và thương mại điện tử nhằm bảo vệ thông tin thanh toán trực tuyến. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, HTTPS đã trở thành tiêu chuẩn bảo mật tối thiểu mà mọi website doanh nghiệp cần đáp ứng.
1. Bảo vệ thông tin người dùng
Giao thức HTTPS sử dụng công nghệ mã hóa nhằm đảm bảo các dữ liệu trao đổi giữa máy khách (client) và máy chủ (server) luôn được bảo mật, ngăn chặn sự can thiệp từ tin tặc.
Nếu một trang web không sử dụng HTTPS, dữ liệu người dùng có thể bị hacker đánh cắp thông qua việc chặn đường truyền giữa máy khách và máy chủ. Điều này đặc biệt nguy hiểm với các thông tin nhạy cảm như mật khẩu, email, thông tin thẻ ngân hàng. Hacker có thể quan sát, theo dõi và ghi lại mọi thao tác mà người dùng không hề hay biết.
2. Đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu
Với HTTPS, mọi dữ liệu truyền tải giữa người dùng và máy chủ luôn được bảo vệ trong trạng thái nguyên vẹn, không bị chỉnh sửa hoặc thay đổi trong quá trình truyền tải. Điều này giúp đảm bảo độ tin cậy của thông tin, tránh các rủi ro về giả mạo, thay đổi nội dung hoặc chèn mã độc từ bên thứ ba.
Chính vì những lý do trên, HTTPS không chỉ là giải pháp bảo mật quan trọng mà còn là yếu tố giúp tăng mức độ tin cậy và uy tín của website trong mắt người dùng và công cụ tìm kiếm.
Ngăn chặn tình trạng giả mạo website và lừa đảo Phishing
Hacker có thể tạo ra các trang web giả mạo để đánh cắp thông tin người dùng, một hình thức tấn công phổ biến gọi là Phishing. Tuy nhiên, với giao thức HTTPS, trước khi dữ liệu được mã hóa và truyền đi, trình duyệt sẽ yêu cầu kiểm tra chứng chỉ SSL của máy chủ. Điều này giúp đảm bảo rằng người dùng đang kết nối với trang web chính thức, không phải một trang web giả mạo do kẻ xấu tạo ra.
Chứng chỉ SSL/TLS giúp xác thực danh tính của website, mang lại sự tin tưởng cho người dùng khi thực hiện các giao dịch trực tuyến hoặc nhập thông tin cá nhân.
Tăng độ uy tín và bảo vệ dữ liệu người dùng
Các trình duyệt phổ biến như Google Chrome, Firefox, Microsoft Edge, Apple Safari đều cảnh báo khi người dùng truy cập vào website không có HTTPS. Những trang web không có chứng chỉ bảo mật sẽ bị đánh dấu là “không an toàn”, gây mất niềm tin với khách truy cập.
Người dùng chính là yếu tố quan trọng quyết định sự phát triển của website. Nếu họ cảm thấy không an toàn, khả năng cao họ sẽ rời đi và không quay lại. Do đó, việc sử dụng HTTPS không chỉ là giải pháp bảo vệ dữ liệu mà còn là cam kết về độ uy tín của doanh nghiệp đối với khách hàng.
HTTPS giúp tăng thứ hạng SEO trên Google
Từ năm 2014, Google đã chính thức thông báo rằng HTTPS là một yếu tố xếp hạng trong thuật toán tìm kiếm. Điều này có nghĩa là các website sử dụng HTTPS sẽ có lợi thế hơn trong SEO, giúp tăng thứ hạng trên Google.
Nếu doanh nghiệp của bạn đang tập trung vào SEO để thu hút khách hàng tiềm năng, thì việc chuyển đổi sang HTTPS là yếu tố bắt buộc, không chỉ để bảo vệ dữ liệu mà còn để cạnh tranh hiệu quả trên thị trường.
Những lưu ý khi sử dụng giao thức HTTPS
- Đảm bảo luôn cập nhật chứng chỉ website của bạn khi hết hạn;
- Bạn không nên dùng robots.txt nhằm ngăn chặn quá trình thu thập dữ liệu trên website HTTPS của bạn;
- Cần cập nhật các phiên bản giao thức mới nhất để đảm bảo an toàn về bảo mật. Vì các phiên cũ giao thức cũ thường có một số lỗ hổng;
- Hãy đảm bảo được nội dung trên website HTTP và HTTPS sẽ có sự đồng bộ với nhau.
Giải đáp thắc mắc thường gặp về HTTPS
1. Cần làm gì khi website gặp lỗi HTTPS bị gạch đỏ?
Nếu URL website xuất hiện biểu tượng gạch đỏ trên trình duyệt, đây là dấu hiệu cảnh báo rằng trang web không an toàn. Điều này có thể làm giảm uy tín và khiến người dùng e ngại khi truy cập. Để khắc phục lỗi này, doanh nghiệp cần mua chứng chỉ bảo mật SSL từ các nhà cung cấp uy tín để đảm bảo kết nối an toàn cho website.
2. Cần làm gì khi website gặp lỗi HTTPS bị gạch chéo?
Lỗi HTTPS bị gạch chéo thường xảy ra khi trang web chưa có chứng chỉ SSL hợp lệ. Cách giải quyết là doanh nghiệp nên đăng ký SSL và kích hoạt chứng chỉ bảo mật để tránh mất điểm tin cậy với người dùng.
Bài viết trên đã cung cấp những thông tin quan trọng về giao thức HTTPS và lợi ích của nó đối với bảo mật website. Để đảm bảo an toàn cho dữ liệu và tăng độ uy tín, việc chuyển đổi sang HTTPS là điều cần thiết. Một website được bảo mật tốt không chỉ giúp bảo vệ người dùng mà còn tạo nên hình ảnh chuyên nghiệp và đáng tin cậy trong mắt khách hàng.
