Cơ sở dữ liệu là gì? Phân loại Database và vai trò trong hệ thống thông tin

1. Phân loại theo hệ điều hành sử dụng

Cơ sở dữ liệu trên hệ điều hành Windows:
Những hệ quản trị cơ sở dữ liệu phổ biến trên nền tảng Windows bao gồm: Microsoft SQL Server (MSSQL), thường được sử dụng trong các ứng dụng doanh nghiệp và hệ thống quản lý dữ liệu nội bộ.

Cơ sở dữ liệu trên hệ điều hành Linux:
Các hệ quản trị phổ biến như MySQL và MariaDB thường được sử dụng trên hệ thống Linux nhờ khả năng mã nguồn mở, linh hoạt và hiệu suất cao.

2. Phân loại theo mục đích sử dụng

Cơ sở dữ liệu dạng tệp (File-based Database):
Là loại cơ sở dữ liệu lưu trữ thông tin dưới dạng các tệp đơn lẻ, trong đó các dữ liệu có mối liên hệ với nhau theo một cấu trúc có thể đọc và xử lý được bằng chương trình. Một số định dạng phổ biến: *.mdb, *.dbf, FoxPro, ASCII.

Cơ sở dữ liệu quan hệ (Relational Database):
Dữ liệu được lưu trữ trong các bảng và có mối quan hệ với nhau thông qua các khóa (key). Đây là mô hình phổ biến nhất hiện nay. Các hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ nổi bật gồm: MS SQL Server, MySQL, Oracle,…

Cơ sở dữ liệu hướng đối tượng (Object-Oriented Database):
Tương tự cơ sở dữ liệu quan hệ, nhưng dữ liệu được lưu trữ dưới dạng đối tượng có thêm các thuộc tính và hành vi (method). Loại cơ sở dữ liệu này phù hợp với các ứng dụng yêu cầu xử lý phức tạp. Một số hệ quản trị hỗ trợ: PostgreSQL, MS SQL Server, Oracle…

Cơ sở dữ liệu phân tán (Distributed Database):
Dữ liệu được lưu trữ trên nhiều máy chủ hoặc vị trí địa lý khác nhau. Quá trình xử lý có thể được phân tán hoặc nhân bản tại nhiều điểm trong mạng lưới. Cơ sở dữ liệu phân tán có thể là đồng nhất (cùng hệ điều hành, phần mềm) hoặc không đồng nhất (khác hệ điều hành, phần cứng và hệ quản trị).

Cơ sở dữ liệu bán cấu trúc (Semi-structured Database):
Dữ liệu không tuân theo một mô hình bảng nghiêm ngặt như cơ sở dữ liệu quan hệ, mà thường được lưu ở định dạng XML hoặc JSON. Thông tin được mô tả bằng các thẻ (tag), cho phép lưu trữ nhiều loại dữ liệu linh hoạt hơn.

Cơ sở dữ liệu đám mây (Cloud Database):
Là cơ sở dữ liệu được triển khai trên môi trường điện toán đám mây (public, private hoặc hybrid cloud). Loại này cho phép doanh nghiệp linh hoạt trong việc mở rộng, truy cập theo nhu cầu và thanh toán theo mức sử dụng. Các cơ sở dữ liệu đám mây như Amazon RDS, Google Cloud SQL, Azure SQL Database được ưa chuộng vì độ bảo mật cao, khả năng dự phòng tốt và hỗ trợ triển khai ứng dụng theo mô hình SaaS.

Việc hiểu rõ các loại cơ sở dữ liệu sẽ giúp bạn dễ dàng lựa chọn giải pháp phù hợp cho từng nhu cầu cụ thể, từ hệ thống nội bộ đến môi trường lưu trữ và xử lý dữ liệu phức tạp trên quy mô lớn.