Mô hình AI của Meta có thể quét bộ não bằng thiết bị không xâm lấn và biến đổi ý nghĩa thành câu chữ mà không cần cấy ghép.
Tình nguyện viên gõ chữ trong thí nghiệm của Meta. Ảnh: Meta
AI Giải Mã Ý Nghĩ Từ Não Thành Câu Chữ
Các nhà khoa học tại Meta đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ quét não không xâm lấn để nghiên cứu cách chuyển đổi suy nghĩ thành câu chữ. Trong một nghiên cứu, họ phát triển mô hình AI có khả năng giải mã tín hiệu não và tái tạo những câu chữ mà tình nguyện viên đang đánh máy. Trong nghiên cứu thứ hai, nhóm chuyên gia tiếp tục sử dụng AI để lập bản đồ quá trình bộ não hình thành ngôn ngữ, biến ý nghĩ thành câu chữ. Những phát hiện này có thể mở đường cho giao diện não – máy tính không xâm lấn, giúp người bị tổn thương não có thể giao tiếp trong tương lai, theo Live Science ngày 10/3.
Hiện nay, giao diện não – máy tính sử dụng các kỹ thuật giải mã tương tự đã được cấy vào não của những người mất khả năng giao tiếp. Tuy nhiên, hai nghiên cứu mới có tiềm năng phát triển công nghệ này dưới dạng thiết bị đeo, mang lại sự tiện lợi hơn.
Nghiên Cứu 1: Giải Mã Câu Chữ Từ Tín Hiệu Não
Trong nghiên cứu đầu tiên, các nhà khoa học sử dụng phương pháp từ não đồ (MEG), đo lường từ trường do các xung điện trong não tạo ra để theo dõi hoạt động của nơ-ron khi tình nguyện viên đánh máy. Sau đó, họ huấn luyện mô hình AI để giải mã tín hiệu não và tái tạo câu chữ từ dữ liệu MEG.
Kết quả cho thấy mô hình có thể giải mã chính xác 68% các chữ cái mà tình nguyện viên đã gõ. Những chữ cái phổ biến được nhận diện tốt hơn, trong khi các chữ ít phổ biến như “Z” và “K” có tỷ lệ lỗi cao hơn. Khi mắc lỗi, AI thường thay thế ký tự bằng các phím gần đó trên bàn phím QWERTY, cho thấy mô hình thực sự dựa vào tín hiệu não để dự đoán ký tự mà tình nguyện viên nhập.
Nghiên Cứu 2: Lập Bản Đồ Quá Trình Hình Thành Ngôn Ngữ
Dựa trên nghiên cứu đầu tiên, nhóm khoa học tiếp tục phân tích quá trình bộ não sản sinh ngôn ngữ khi con người đánh máy. Họ thu thập 1.000 hình ảnh MEG mỗi giây trong lúc tình nguyện viên gõ câu chữ, từ đó giải mã các giai đoạn khác nhau của quá trình tạo ra câu văn.
Kết quả cho thấy, bộ não trước tiên tạo ra thông tin về bối cảnh và ý nghĩa câu chữ, sau đó mới hình thành biểu trưng cho từng từ, âm tiết và chữ cái cụ thể.
Tiềm Năng Ứng Dụng Trong Tương Lai
Sự kết hợp của hai nghiên cứu có thể giúp phát triển các thiết bị giao diện não – máy tính không xâm lấn, hỗ trợ người mất khả năng nói có thể giao tiếp dễ dàng hơn. Hiện tại, hệ thống MEG vẫn còn cồng kềnh và quá nhạy để sử dụng ngoài môi trường phòng thí nghiệm, nhưng với sự tiến bộ của công nghệ, trong tương lai có thể xuất hiện những thiết bị đeo hỗ trợ giao tiếp một cách tự nhiên và thuận tiện hơn.
(Theo Live Science)
