Đội ngũ huấn luyện giúp robot AI hành động như con người

“Đội quân” huấn luyện robot AI hành động như con người

Khi các tập đoàn công nghệ như Tesla, Boston Dynamics hay Nvidia cần dữ liệu huấn luyện chuyển động cho robot hình người, hàng loạt công ty dán nhãn dữ liệu đã nhanh chóng vào cuộc.

Tại một thị trấn công nghiệp ở miền Nam Ấn Độ, Naveen Kumar, 28 tuổi, bắt đầu ca làm việc đặc biệt của mình: gấp khăn tay hàng trăm lần một cách chuẩn xác tuyệt đối. Anh không làm việc trong khách sạn, mà là nhân viên của Objectways – startup chuyên tạo dữ liệu vật lý cho AI.

Mỗi ngày, Kumar đeo camera GoPro trên trán, thực hiện danh sách dài các động tác tay nhằm ghi lại chi tiết từng chuyển động như nhặt khăn, giũ thẳng, gấp ba lần, đặt đúng vị trí. Chỉ cần mất hơn một phút hoặc bỏ sót bước, anh phải làm lại từ đầu.

Dữ liệu vật lý – “nhiên liệu” cho robot học chuyển động

Objectways đã gửi hơn 200 video gấp khăn cho khách hàng trong dự án này.
Công ty có hơn 2.000 nhân viên, trong đó một nửa chuyên dán nhãn dữ liệu cảm biến cho xe tự hành và robot, số còn lại phục vụ các mô hình AI khác.
Phần lớn họ là kỹ sư, ít ai từng làm công việc tay chân, nên phải luân phiên mô phỏng hành động đời thực để tạo dữ liệu chính xác.

Mỗi video được quay tỉ mỉ từng cử chỉ nhỏ như đưa tay, nắm ngón, vuốt vải… Sau đó, đội ngũ tiến hành chú thích, đánh dấu và gắn thẻ dữ liệu để AI có thể “hiểu” hành động của con người.

“Đôi khi chúng tôi phải xóa tới 150–200 video chỉ vì lỗi nhỏ trong cách gấp khăn hay đặt đồ vật”, Kumar chia sẻ với LA Times.

Ở nửa kia địa cầu – Tesla cũng đang dạy robot học như người

Tại trụ sở Tesla ở Austin, Texas (Mỹ), hàng chục nhân viên khoác mũ bảo hộ gắn 5 camera cùng ba lô nặng chứa thiết bị ghi dữ liệu, làm việc tám tiếng mỗi ngày để huấn luyện robot hình người Optimus.

“Công việc đòi hỏi thể lực, tỉ mỉ và đôi khi khá vô lý. Nếu cử động không đủ ‘tự nhiên’, bạn sẽ bị đánh giá hiệu suất thấp”, một cựu nhân viên kể với Business Insider.

Dù bị cho là nhàm chán và vất vả, công việc này được xem là bước quan trọng nhất giúp robot AI học được các thao tác chính xác trước khi được triển khai trong thế giới thực.

Ngành công nghiệp dữ liệu cho robot bùng nổ

Theo Ulrik Stig Hansen, đồng sáng lập Encord – nền tảng quản lý dữ liệu tại San Francisco:

“Nhiều công ty đang xây dựng mô hình AI hiểu và tương tác với thế giới vật lý. Ngành robot đang hồi sinh mạnh mẽ.”

Encord hiện hợp tác với Objectways để thu thập dữ liệu trình diễn của con người, đồng thời làm việc cùng các công ty robot như Physical Intelligence và Dyna Robotics.
Tại Mỹ, Tesla và Boston Dynamics dẫn đầu về phần cứng, trong khi Nvidia, Google và OpenAI tập trung phát triển phần mềm.
Một số startup nhỏ hơn cũng đang góp phần xây dựng nền tảng dữ liệu và phần cứng phục vụ “giấc mơ robot hình người đa nhiệm”. Nvidia dự đoán thị trường này có thể đạt 38 tỷ USD trong thập kỷ tới.

Khi con người dạy robot cách sống trong thế giới thật

Khác với chatbot như ChatGPT – được huấn luyện từ dữ liệu ngôn ngữ Internet – robot cần học từ dữ liệu vật lý phức tạp hơn nhiều, đòi hỏi ghi hình, mô phỏng và tương tác thật.

Theo Ali Ansari, sáng lập Micro1 (San Francisco), phương pháp phổ biến hiện nay là huấn luyện robot bằng điều khiển từ xa:
Con người mặc “áo giáp” tích hợp cảm biến, điều khiển robot thực hiện các thao tác như nhấc cốc, pha trà, rán trứng, thậm chí từ cách nửa vòng Trái Đất thông qua Internet.

Ngoài ra, các công ty còn trả tiền cho người dùng kính thông minh để ghi lại cuộc sống hàng ngày – tạo thêm nguồn dữ liệu hành vi tự nhiên.
Mohammad Musa, sáng lập Deepen AI (California), cho biết các doanh nghiệp chuyên huấn luyện dữ liệu robot – mà ông gọi là “trang trại vũ khí AI” – đang mọc lên nhanh chóng tại Brazil, Argentina, Ấn Độ và Mỹ.

Nổi bật nhất là Scale AI, công ty đã thu thập hơn 100.000 giờ video để đào tạo robot.
Trong khi đó, Figure AI (San Jose) hợp tác cùng Brookfield ghi lại hình ảnh 100.000 căn nhà nhằm dạy robot cách di chuyển trong không gian thật.

Khi công việc huấn luyện robot vẫn còn “rất người”

Không phải dự án nào cũng suôn sẻ.
Dev Mandal, 20 tuổi, sáng lập công ty ở Bengaluru (Ấn Độ) để cung cấp dữ liệu huấn luyện robot, nhưng sớm bỏ cuộc vì yêu cầu khách hàng quá khắt khe.

“Họ quy định đến cả màu sắc của chiếc bàn phải chính xác tuyệt đối,” Mandal kể.

Dẫu vậy, ngành công nghiệp này vẫn tăng trưởng nhanh nhờ làn sóng đầu tư vào robot hình người.
Kavin, 27 tuổi, nhân viên Objectways, nói:

“Đôi khi cánh tay robot vẫn làm rơi quần áo hoặc gấp sai. Nhưng chỉ trong 5–10 năm nữa, chúng sẽ làm mọi thứ thuần thục như con người. Khi đó, có lẽ công việc của chúng tôi cũng không còn cần thiết.”

Tổng hợp